Over water

Natuurlijk mineraalwater

Natuurlijk mineraalwater is afkomstig uit een ondergrondse waterlaag of bron en is van nature uit zuiver. Dit water wordt direct aan de bron afgevuld, afgeschermd van elke vorm van vervuiling. Het is op en top natuurlijk. Zijn jarenlange parcours door de ondergrond, verleent het water zijn typische mineralisatie. Het is bij wet verboden deze waters te behandelen en hun samenstelling te wijzigen.

Een belangrijk kenmerk van elk natuurlijk mineraalwater is de typische en onveranderlijke minerale samenstelling, wat een gunstige invloed kan hebben op de gezondheid. Naast de samenstelling is ook de temperatuur van natuurlijk mineraalwater constant.

Consumenten kunnen kiezen uit verschillende natuurlijke mineraalwaters. Ieder natuurlijk mineraalwater heeft zijn eigen typische samenstelling en dus ook typische smaak, naargelang de ondergrond. Mineraalwaters zijn of koolzuurvrij (‘plat water’) of koolzuurhoudend (‘spuitwater’). Sommige koolzuurhoudende waters zijn dat van nature, aan andere werd koolzuurgas toegevoegd.

Bronwater

Bronwater is, net als natuurlijk mineraalwater, afkomstig uit een ondergrondse bron en van nature drinkbaar. Ook mag dit water geen behandeling ondergaan en moet het eveneens afgevuld worden aan de bron.

Anders dan natuurlijk mineraalwater, vertoont de samenstelling van bronwater niet dezelfde graad van stabiliteit. Het kan dus variëren, evenwel binnen bepaalde grenzen. Bronwater moet bovendien aan de normen voor water ‘bestemd voor menselijke consumptie’ voldoen.

Tafelwater

Tafelwater verwijst naar verpakt drinkwater. Dat kan afkomstig zijn van oppervlaktewater, grondwater of leidingwater. Het is water dat behandeld – meestal chemisch – en gedesinfecteerd wordt en waaraan eventueel mineralen worden toegevoegd of waaruit mineralen worden verwijderd.

De tabel hieronder geeft de verschillen tussen de soorten waters schematisch weer.

Nog enkele feiten over water

• 60 tot 80% van ons lichaamsgewicht bestaat uit water. Water in ons lichaam vervult verschillende functies: het voorkomt uitdroging, het houdt de lichaamstemperatuur en het bloedvolume op peil en het lost voedingsstoffen op die het lichaam nodig heeft. Bij te weinig vochtinname gaat het lichaam dehydrateren wat leidt tot vermoeidheid, hoofdpijn en concentratieverlies.
• Een goede hydratatie helpt het lichaam te functioneren zoals het hoort. Een volwassen persoon heeft dagelijks 1,5 tot 2,5 liter water nodig, en meer in een warm of vochtig klimaat en bij lichamelijke inspanningen. De vloeistofinname kan vooral via water, maar ook via thee, koffie en frisdranken. Water aanwezig in voedingsmiddelen, is een andere bron van vocht en wordt geschat op 1 liter per dag. Alles samen 2,5 tot 3 liter per dag.
• Water bevat geen vet, geen cholesterol en geen calorieën en het is een essentieel onderdeel van een evenwichtige voeding. Water is dan ook vanuit fysiologisch oogpunt de enige onmisbare drank. Het Belgische Nationaal Voedings- en Gezondheidsplan (www.mijnvoedingsplan.be) beveelt de bevolking aan om meer water te drinken (minstens 1,5 liter per dag).

Wat vind je op het etiket?

Volgende informatie moet verplicht op het etiket van natuurlijk mineraalwater en bronwater vermeld worden:

1. Benaming ‘Natuurlijk mineraalwater’: Deze benaming mag enkel na officiële erkenning van het mineraalwater door de Minister van Volksgezondheid op de verpakking vermeld worden. Die erkenning wordt verkregen aan de hand van een lijvig dossier dat betrekking heeft op:

• Microbiologische criteria
• Geologische en hydrogeologische criteria
• Fysische, chemische en fysisch-chemische criteria
• Criteria voor het microbiologische onderzoek bij de bron
• Voorschriften voor het klinisch, farmacologisch en fysiologisch onderzoek van natuurlijk mineraalwater wanneer aan dat water bepaalde gezondheidseffecten worden toegeschreven.

Ook voor het gebruik van de kwalificatie ‘Bronwater’ is vooraf een toelating van de bevoegde overheid nodig.

2. Naam en plaats van de bron: Dikwijls komt het merk van het water overeen met de naam of de plaats van de bron. Is dit niet het geval (bv. eenzelfde merknaam wordt gebruikt voor waters die afkomstig zijn uit verschillende bronnen), dan moet de naam of de plaats van de bron anderhalf keer zo groot als de merknaam op het etiket worden vermeld.

3. Analytische samenstelling (enkel verplicht voor natuurlijk mineraalwater): De minerale samenstelling (hoeveelheid per liter) is constant voor ieder mineraalwater en geeft het haar unieke smaak. Deze samenstelling wordt voortdurend gecontroleerd.

4. Netto-inhoud: Deze wordt meestal uitgedrukt in milliliters (ml), centiliters (cl) of liters (l). De opgave van de inhoud wordt dikwijls voorafgegaan/gevolgd door het ‘e’-teken. Dit teken garandeert dat de op de verpakking vermelde inhoud gemeten werd conform de Europese normen inzake het verpakken van bepaalde voorverpakte dranken.

5. Uiterste houdbaarheidsdatum: Deze datum geeft aan hoelang de fles water ongeopend kan worden bewaard zonder dat het water zijn eigenschappen verliest. Doorgaans kan natuurlijk mineraal- en bronwater één tot twee jaar bewaard worden, afhankelijk van de verpakking, of het water koolzuurhoudend is of niet, de bewaaromstandigheden. Flessenwater wordt best op een koele, droge, propere en donkere plaats bewaard, ver van producten die een sterke geur afgeven.

6. Gegevens van de producent/verkoper/verpakker: Consument of andere geïnteresseerden moeten de producent of importeur kunnen contacteren. Het vermelden van de naam en het adres of de plaats van vestiging is daarom verplicht.

Flessenwater steeds populairder dankzij groter gezondheidsbewustzijn

De Belg dronk in 2022 127 liter flessenwater, 1% meer dan in 2021. De consumptie van flessenwater stijgt de laatste jaren gestaag, onder meer door een groeiend bewustzijn rond hydratatie en gezondheid en de opkomst van waters met een smaakje.

Het toegenomen thuisgebruik en de aandacht voor hydratatie als onderdeel van een gezonde levensstijl, vertaalt zich in een grotere consumptie van natuurlijk bron- en mineraalwater - steeds vaker ook verrijkt met vitamines en mineralen zoals calcium, magnesium en kalium.

Ook bevat water oligo-elementen (fluor, selenium, siliciumoxide, …), die een sleutelrol spelen in ons lichaam. Vooral de ‘waters met een smaakje’ stuwen de populariteit van water op café of restaurant omhoog, naast het thuisgebruik.

(*beverage barometer 2023).

Flessenwater in de lift: bijna 58% Belgen drinkt het dagelijks

Waar vorig jaar 50,3% van de ondervraagde consumenten dagelijks flessenwater dronk, is dat dit jaar 57,9%. Amper 8,9% drinkt nooit flessenwater, 22% drinkt nooit kraantjeswater. Dat blijkt uit onze VIWF Beverage Barometer 2023*.

Hydrateren is heel belangrijk voor onze gezondheid. Dat beseft de Belg wel. 90% van de Belgen geeft dan ook aan dagelijks water te drinken.

Flessenwater is daarbij het populairst: 57,9% drinkt dit dagelijks. 53% drinkt elke dag kraantjeswater. Vorig jaar dronk 50,3% dagelijks flessenwater, 52,5% dagelijks kraantjeswater. Flessenwater wint dus stevig aan populariteit bij de Belg met een stijging van 15% van de dagelijkse consumptie.

Meer dan 90% geeft ook aan flessenwater te drinken (8,9% drinkt dit nooit). Bij kraantjeswater is dat 77,4% (22,6% drinkt dit nooit). Smaak, kwaliteit en zuiverheid zijn dan ook belangrijke criteria voor Belgen om voor een drank te kiezen. En ze geven ook aan zich wel wat zorgen te maken over de veiligheid van drinkwater.

Sensibilisering

VIWF ijvert dan ook voor meer bewustzijn en transparantie over de kwaliteit en zuiverheid van al ons water, dat een topprioriteit is van onze producenten. We zetten dan ook stevig in op de bescherming van onze natuurlijke bronnen via strikte controles op de gronden in de omgeving. Ons natuurlijk mineraalwater wordt ook gebotteld aan de bron en wordt op geen enkele manier behandeld - zoals wettelijk voorgeschreven.

Ook ijveren we voor meer sensibilisering omtrent de hoeveelheid water die nodig is om te hydrateren. Slechts 45,6% drinkt dagelijks meer dan de aanbevolen 1,5 liter per dag. 14,6% drinkt zelfs amper het equivalent van een blikje (33cl) of minder. Dit moet absoluut beter voor onze algemene gezondheid.

(*beverage barometer 2023).

Bescherming van de bronnen: natuurlijk zuiver en onbehandeld mineraalwater 

Om het keurmerk ‘natuurlijk mineraalwater’ te mogen dragen, moet het water verplicht rechtstreeks aan de bron worden gebotteld. Het water is immers van nature volledig zuiver en mag bij wet niet behandeld worden. Het staat dan ook als een paal boven water dat die bronnen goed beschermd moet worden tegen verontreiniging. De leden van VIWF willen hier uiteraard zo veel mogelijk toe bijdragen.

Voor de bescherming van de waterbronnen schrijft het KB van 8 februari 1999 betreffende natuurlijk mineraalwater en bronwater, het bestaan van een beschermingszone voor “vaststelling van de zone ter bescherming van de bron tegen verontreiniging”. Er zijn echter weinig voorschriften i.v.m. de maatregelen of afspraken met eventuele pachters of andere gebruikers in deze beschermingszones om het grondwater te beschermen tegen verontreiniging.

Waterproducenten nemen actie

We hebben in België meer dan 20.000 hectare aan beschermingszones rondom natuurlijke bronnen. En onze producenten nemen de bescherming hiervan heel serieus. In samenwerking met de overheid zijn bijvoorbeeld in vele van deze zones stookolietanks verwijderd of extra beschermd om vervuiling te voorkomen.

Verder worden er ook geregeld bodemstalen genomen en geanalyseerd om te meten op bijvoorbeeld nitraten en zware metalen zodat er onmiddellijk kan ingegrepen worden indien nodig. Daarnaast zijn er moderne en reinigbare leidingen geïnstalleerd, die zelfs geventileerd en continu bewaakt worden door sensoren die de stroming en de installaties in de gaten houden.

Verschillende producenten hebben dan ook een certificaat van AWS (Alliance for Water Stewardship) behaald voor deze bescherming van de bron.

Verdere uitbreiding en verbod vervuilende activiteiten is nodig

Vanzelfsprekend willen onze leden de natuurlijke zuiverheid van ons Belgische mineraalwater vrijwaren voor de toekomst. Daarom pleiten VIWF en de waterproducenten bij de overheden voor een duidelijk en sterker bestuurskader voor extra bescherming van de zones rondom onze natuurlijke bronnen.

Onze waterproducenten willen namelijk graag investeren in de preventieve uitbreiding van de beschermingszones rondom de bronnen en captatiezones, maar lopen vaak tegen lange procedures aan. Deze zouden versoepeld en versneld moeten worden. We pleiten er eveneens voor om de exploitatie van het grondwater nog beter te controleren om overexploitatie tegen te gaan en zo mogelijke verzakkingen van de beschermende steen- en kleilagen te voorkomen.

Daarnaast zou er ook een verbod moeten komen op bepaalde (vervuilende) activiteiten, met strengere controles hierop of extra vergunningen met een transparant onderzoek alvorens deze activiteiten toegelaten worden. Hierbij denken we dan bijvoorbeeld aan bepaalde intensieve landbouw- of industriële activiteiten, ondergrondse opslag van gevaarlijke stoffen, en brandoefeningen. Er zou ook voorrang moeten gegeven worden aan landbouw met biologische teelten in deze zones. Natuurlijke zuiverheid houdt immers in dat er geen vervuiling of contaminatie mag zijn door menselijke activiteiten.

Met deze maatregelen kunnen we ook in de verre toekomst blijven genieten van Belgisch mineraalwater.

Waar of Niet Waar

Is bronwater hetzelfde als natuurlijk mineraalwater? Is elk water goed voor de gezondheid? En wat met water voor babyvoeding? In onze Waar of Niet Waar krijg je in één klap de antwoorden op 15 van de belangrijkste vragen rond water.

Met deze 15 stellingen willen we op een objectieve manier informeren over de verschillen tussen en de kwaliteiten van natuurlijk mineraalwater en bronwater. De consument moet immers de vrijheid hebben om met volledige kennis van zaken te kunnen kiezen. En dit niet alleen in functie van de prijs, maar ook van smaak, van mineraalgehalte en van levenskwaliteit in het algemeen.

Klik hieronder om de “Waar of niet waar?” te lezen

Natuurlijk mineraalwater en bronwater