Statiegeld
De hele sector is het erover eens dat het de ultieme ambitie is om onze verpakkingen volledig ‘circulair’ te maken. Of simpel gezegd: van elk flesje weer een nieuw flesje te maken. Zodat geen enkele verpakking nog achterblijft in de natuur of ergens waar het niet hoort. Statiegeld is één van de opties die we onderzoeken om zoveel mogelijk (drank)verpakkingen in te zamelen om te kunnen recycleren.
Experimenteren met innovatief digitaal statiegeld
Experimenteren met innovatief digitaal statiegeld
Een innovatief alternatief voor klassiek statiegeld (terugbrengen naar het winkelpunt) is digitaal statiegeld, waarbij elke drankverpakking een unieke code krijgt en je je statiegeld kan recupereren door de lege verpakking en de gepaste vuilnisbak of Blauwe Zak te scannen. Maar gebruiksvriendelijkheid en inclusie van alle burgers staat uiteraard voorop. Daarom wordt het systeem op dit moment uitgebreid getest en wachten we de resultaten alvorens het uit te rollen.
Hoe werkt een digitaal statiegeldsysteem?
Elke drankverpakking krijgt een waarde en een unieke code. Bij aankoop betaal je statiegeld, dat je na gebruik kan recupereren door de lege verpakking en de gepaste vuilnisbak te scannen, ongeacht waar en wanneer je de drank consumeert. Dat kan zowel via een smartphone als via een homescanner. Zo kan je de verpakkingen correct weggooien, thuis in de blauwe zak of onderweg via een openbare (blauwe) vuilnisbak.
Waarom is het interessant?
Dankzij de Blauwe Zak hebben we vandaag al een hoge collectiegraad van PET en blik. We recupereren meer PET en blik dan in bepaalde landen met een klassiek statiegeldsysteem. We mogen zeggen dat dat een succes is. Maar we zien ook de uitdaging van zwerfvuil met verpakkingen “on the go”. Daarvoor willen we een positieve oplossing vinden, waarbij we waarde toekennen aan verpakkingen.
Het digitaal statiegeld is een innovatief systeem dat aangepast is aan de hedendaagse technologie. Dit systeem biedt meer inzamelpunten voor consumptie buitenshuis, die bovendien op elk consumptiemoment beschikbaar zijn. Hierbij denken we dan aan slimme vuilnisbakken, waartoe je 24/7 toegang hebt. Niet alleen in gebouwen zoals supermarkten of treinstations, maar ook in parken en andere openbare plaatsen. Het vergt op deze manier een kleinere moeite van de consument om een leeg drankflesje of -blikje terug te brengen.
Het zou mooi zijn om op deze manier verder te bouwen op onze sterktes, samen met de industrie, de andere regio’s en de burgers.
In sommige andere landen – in bijvoorbeeld Latijns-Amerika, Afrika en Azië - wordt er al gewerkt met een unieke code op verpakkingen, bijvoorbeeld om taksfraude te vermijden. Dus het is zeker een optie om dit ook voor statiegeld te gebruiken.
Maar het is uiteraard ook belangrijk dat het systeem comfortabel is voor de consument en dat het inclusief genoeg is voor iedereen. Daarom moet het systeem uitgebreid getest worden voordat we het kunnen uitrollen. Daar zijn we op dit moment dan ook volop mee bezig. We kijken uit naar de resultaten van deze testen en op goedkeuring van de overheid om beslissingen te nemen voor de toekomst.
Helft Belgen ziet in statiegeld op plastic en blik oplossing voor zwerfvuil
Helft Belgen ziet in statiegeld op plastic en blik oplossing voor zwerfvuil
Zwerfvuil is iets waar de meeste mensen zich wel degelijk aan storen. De helft van de consumenten ziet statiegeld op plastic en blik als een goede oplossing hiervoor, zo blijkt uit onze Beverage Barometer 2023, een bevraging bij 1000 Belgen.
Een plastic flesje of blikje op een mooie plek in het bos, in zee of in de duinen: het doet pijn aan de ogen. Hoewel we thuis zeer goede leerlingen zijn op het vlak van recycleren met het systeem van de blauwe zak en zo 90% van de flesjes en blikjes weer inzamelen, is dat buitenshuis vaak wat minder.
Al is het moeilijker om echt zicht te krijgen op dit probleem. Want als we mensen hiernaar vragen, geeft liefst 85% aan nog nooit iets in de natuur te hebben achtergelaten. Als het dan toch gebeurt, pleit men onschuldig (‘per ongeluk vergeten’, 8,1%) of zoekt men een externe schuldfactor: er waren geen/te weinig vuilnisbakken in de buurt (6,3%). 2,1% geeft ronduit toe ‘geen zin te hebben het weer mee te dragen’ en 1,7% ziet überhaupt het probleem niet.
Geloof in beloningssystemen
Nochtans stellen we ook als drankensector vast dat we – ondanks vele sensibiliseringscampagnes die de producenten zelf financierden – er niet in slagen om alle verpakkingen terug te krijgen om te recycleren. Jammer, want met de stevige omschakeling naar gerecycleerd materiaal in onze flessen (onze plastic flesjes in België bevatten gemiddeld 35% gerecycleerde pet), kunnen we dit materiaal absoluut gebruiken om nieuwe flesjes van te maken.
We geloven dan ook in statiegeld als een systeem om te streven naar 100% inzameling van onze verpakkingen om er weer nieuwe van te kunnen maken en zo volledig circulair te produceren.
Ook bij de consumenten is er een grote bereidheid om via statiegeld het probleem aan te pakken: 62% is voorstander, 17,7% is neutraal. Bijna de helft (48,8%) gelooft ook dat het zwerfvuilprobleem dankzij statiegeld drastisch zal afnemen.
Op de vraag hoe kunnen flesjes of blikjes in de natuur dan het best voorkomen worden, antwoordt 47,3% dat ‘belonen’ zal werken (statiegeld, of iets winnen), 36,7% is voor strengere boetes, en een gelijkaardig aantal voor meer gratis blauwe zakken (35,7%). Eén op de drie (33,6%) pleit voor meer publieke vuilnisbakken, en voor sensibilisering rond sluikstorten in het algemeen.
Samenwerking nodig
Om zwerfvuil terug te dringen en een goed statiegeldsysteem op poten te zetten, is een goede samenwerking nodig tussen alle partijen. Vanuit VIWF leveren we natuurlijk alle medewerking aan proefsystemen met alle betrokken partijen, overheden, onderzoeks- en kenniscentra, producenten en maatschappelijke actoren. Maar het comfort van de consument moet hierbij een prioriteit zijn. De strijd tegen zwerfvuil is er een waarin wij onze verantwoordelijkheid ten volle opnemen, maar die we niet alleen kunnen winnen.
Deel met je vrienden:
